Gero eta handiagoak dira estaturik gabeko nazioen bidean agertzen diren erronkak beren ezagutzaren eta egiaztatzearen bila. Nazio handiek kezka erakusten dute eta mesfidantza ez gutxitan; nazioarteko erakundeek, berriz, egonkortasuna bilatzen dute beste ezeren gainetik. Elkar aitortzea, ordea, nahitaezkoa da nazioen arteko harreman osasuntsuak eduki nahi badira. Garrantzitsua da nazio anitzez osatutako Estatuek urrats bat egin dezaten aurrera, egiaztatzearen bidean.
Gagnon-ek kultura federalaren kontzeptuan sakontzen du liburu honetan, hori baita haren ustez gizarte konplexuek behar duten zutabe nagusia elkarbizitzarako. Elkarrekikotasuna eta konfiantza oinarri dutela, etorkizun komuna nahi baldin badute, itunen bidezko federalismo horrek behar du aniztasunaren kudeatzaile arduratsua.
Jadanik baiezta dezakegu Estatu berrien hurrengo bolada ez dela etorriko inperioek edo zenbait inperialismo formek atzera egin dutelako, Estatu-nazioen sorkuntzako lehenbiziko boladen kasuan gertatu zen bezala; aitzitik, gaur egungo Estatu-nazioek nazio aniztasuna beren baitan egokitzeko gai izatearen edo ez izatearen mende egongo da hori. Kataluniaren, Eskoziaren eta Quebecen kasuak izan litezke hurrengo Estatu berriak, baldin beren mende dauzkaten gehiengodun nazioek serioski hartzen ez badituzte haien aitorpen eta egokitze eskabideak.
